Neden Dut Kurusu Tüketmeliyiz? Faydaları Nelerdir?

Dut ağacına ve dut meyvesine mitolojide bir çok hikayesi bulunmaktadır. En bilindik hikayelerden biri ise; Kraliçe Semiramis’in Babil ülkesinde yaşandığı söylenen, komşu oğlu Pyramus ve komşu kızı Thisbe’nin aşk hikayesi;

Komşu çocukları olan, birbirlerini gördükleri ilk andan itibaren aşık olan Thisbe ve Pyramus her geçen yıl aşkları büyüyen iki gencin aileleri birbirlerine uygun olmadıklarını düşünerek, bu ilişkiye karşı gelmişler.

Thisbe ve Pyramus, Ninus’un türbesi (Ninova kentinin kurucusu Ninus ayrıca Ninus ‘’Nemrut’’) olan yerdeki dut ağacının altında buluşup, kaçmaya karar vermişler. 

Buluşma yerine ilk gelen Thisbe dut ağacının altında beklerken, avdan dönen ve yiyeceğinden ağzına bulaşan kanlarıyla aslan belirmiş. Aslanı gören Thisbe telaşlanıp, gizlenmeye karar vermiş. O telaşla şalını düşürerek bir mağaraya gizlenmiş. Düşen şal aslanın dikkatini çekmiş ve kanlı ağzıyla şalı yoklayıp, yoluna devam etmiş. Thisbe korkuyla mağarada gizlenmeye devam ediyormuş. 

Bir süre sonra dut ağacının altına gelen Pyramus, Thisbe’yi beklerken kanlı şalı görmüş. Etrafa korku içinde bakınırken de aslanın ayak izlerini fark etmiş. Bir anda kedere boğulan Pyramus sevdiğini koruyamadığını düşünerek hançerini kalbine saplamış. Pyramus’tan akan kanlar toprağa karışarak, dut ağacının köklerinden meyvelerine kadar geçmiş. Beyaz renkli dut meyveleri Pyramus’un kanıyla kızıla dönmüş. 

Thisbe ise aslanı kontrol ederek mağaradan çıkmış, dut ağacının kızıla dönen meyvelerini görünce bir terslik olduğunu anlamış. Kanlı şalıyla yerde yatan Pyramus’u görünce, sevgilisinin kanıyla renklerinin kırmızıya dönüşen dut meyvelerinin sırrını çözmüş. 

Bu manzaraya dayanamayan, gözyaşlarıyla boğulan Thisbe’nin son sözleri şunlar olmuş; ‘’Ey bizim yaslı ailelerimiz, son arzumuza karşı gelmeyiniz. Aşk ve ölüm bizi bir araya getirdi, mezarımızda bir olsun. Ve sen eyy ağaç, kanımızın izlerini sakın kaybetme, meyvelerin aşk anımızı hep taşısın ‘’ diyerek, Pyramus’un hançerini kendi kalbine saplamış.

Bu olaylara şahit olan tanrılar, bu aşıkların aşklarını ölümsüz kılmak için, dut ağacını bu çiftin aşkına adamışlar. Pyramus’un kanını dut meyvelerine, Thisbe’nin göz yaşlarını ağacın yapraklarına vermişler. O günden beri dut meyvesinin ellerden çıkmayan Pyramus’un kan lekesini, Thisbe’nin gözyaşları olan dut yaprakları ile ovuşturarak eldeki dut lekesinin çıktığını görürsünüz, derler.

Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi, dut ağacı ve dut meyvesine bir çok atıfta bulunulmuştur. Günümüz ise bambaşka bir bakış açısı ile sağlıklı yaşamın önceliği olduğu, doğanın ve doğanın bize verdiklerini sağlıkla bağlayarak, modern tıbbın yardımı ile şifasına, faydalarına dört mevsim boyunca ulaşmaya, tüketmeye odaklanmış durumdayız. Dut; Un, çay, pekmez ve şerbet ile farklı şekillerde tüketilmektedir. Ayrıca taze toplanan dutları kurutarakta kullanıyoruz.

Sağlıklı ve şifası bol olan meyveleri, sebzeleri yılın her ayında tüketebilmemiz için geleneksel kurutma işlemi ile muhafaza edebiliriz. Dut ağacı, sadece ilkbahar aylarında meyvesini verdiği için kurutma işlemi ile dört mevsim tüketebilmekteyiz.

Dut Kurusu Nedir?

Sıcağı ve güneşi seven dut ağacı, Doğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde yetişir. İlkbahar ayında dut meyvesini vermektedir. 

Sabahın ilk saatlerinde toplanan dutlar, ayıklanır. Yağış almayacak, kuru havası olan, bol açık alanlara toplanan dutlar serilir ve kurumaya bırakılır. Dutların kurutulma süreleri rüzgara, sıcaklığa ve aldığı ışığa göre değişmektedir.  

Direk güneş ışığı almaması önemlidir, güneş ışığına maruz kalan meyveler vitaminlerini kaybetmektedir. 

Dut Kurusu Besin Değerleri Nelerdir?

Vitaminler , mineraller ve antioksidanlar açısından zengin, doğal antibiyotik içeriği ile ek gıda sınıfındaki dut kurusu insan sağlığı için değerli bir besindir.

Kalori (şeker), karbonhidrat, lif, protein, yağ, kolesterol, A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, C vitamini, E vitamini, K vitamini, potasyum, kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor ve antioksidanlar bulunmaktadır.

Dut Kurusu Nasıl Saklanır?

Sağlığımıza birçok faydası bulunan dut kurusunun içeriğinde bulunan yararlı içerikleri kaybetmeden muhafaza etmemiz çok önemlidir. 

Hava almayacak, vakumlu cam kavanozlar içinde, serin, rutubetsiz, kuru, güneş almayan ortamlarda yaklaşık bir yıl boyunca muhafaza edebiliriz. Doğru muhafaza şekli ile tüm besin değerlerini kaybetmeden saklayabiliriz.

Dut Kurusu Nasıl Tüketilmelidir?

Normal şartlarda yüksek protein içeriğinden dolayı günlük tüketim miktarını en fazla bir avuç olması gerekmektedir. Kendi suyunu kurutma işlemi ile kaybeden dut kurusunda aroma oranı ile doğru orantıda şeker oranı da artmaktadır. Diyabet problemi olan kişilerin kontrol altında ve dikkatli tüketmesi gerekmektedir.

Datçam olarak; Tatlılarda kullanacağınız dut kurusunun şeker oranının yüksekliğinden dolayı, ilave ekleyeceğiniz şekerin miktarını düşürmenizi öneririz. Yaptığınız tatlılarda dut kurusu, doğal tatlandırıcı görevini de üstlenecektir.

Dut kurusunu taze meyvelerle beraber tüketmenin daha sağlıklı olacağı söylenmektedir.

Dut kurusunu yulaf ezmesi, granola gibi yiyeceklere de ekleyerek tüketebilmekteyiz.

Uzmanlar, dut kurusunu direk ağız yoluyla tüketmeyi daha sağlıklı bulmaktadırlar. Bu şekilde yiyemeyen kişiler, suda kaynatarak da tüketebilirler. 

Dut kurusu faydalı ve sağlıklı atıştırmalık olarak ara öğünlerde tüketebiliriz.

Dut Kurusu Faydaları Nelerdir?

Sağlıklı atıştırmalık, yemiş sınıfında olan dut kurusu doğal antibiyotik yapısı ile zengin içeriği ve bileşenleriyle genel sağlığımızı korumada birçok faydaları bulunmaktadır. 

Saç sağlığı ve Cilt sağlığı için yararlı bir besindir. Dut kurusu tüketimi ile cildi içerden beslemektedir. Cilt kuruluğuna iyi geldiği, cilt parlaklığını sağladığı,

Dut kurusu kürü ile de cilt dışarıdan beslendiği, iltihaplanmaların ve egzama rahatsızlıkların tedavisini desteklediği,

Ayrıca dut kurusu tüketmek saç sağlığını içerden desteklediğini, saç kuruluğunu, saç kepeklerini giderdiği,

Göz sağlığı için faydalı olan dut kurusunda A vitamini yüksek oranda bulunmaktadır. Göz problemlerini, göz tansiyon rahatsızlıklarını önlediği bilinmektedir.

Diş ve Kemik sağlığı için faydalı olan kalsiyum, yüksek oranda bulunmaktadır. Diş ve kemik gelişimi için faydalı olan dut kurusunu her yaşta tüketmek gerekmektedir. 

Doğal antibiyotik ve kendine özgü antiseptik özelliği, diş eti için faydalıdır. Diş eti kanamaları, diş eti iltihapları rahatsızlıkları için düzenli tüketim ile tedaviyi desteklemektedir. 

Yaşlılarda kemik erimesi için ve  çocuklarda kemik gelişimi için oldukça önemlidir. 

C vitamininin yüksek oluşu ile bağışıklık sistemini güçlendirdiği, soğuk algınlığını, grip, nezle gibi hastalıklara karşı kış aylarını sağlıklı geçirmemizi, ihtiyaç duyduğumuz enerjiyi sağladığı, halsizlik ve yorgunluk hissini önlediği bilinir. Doğal antibiyotik ve antioksidan içeriği ile vücut direncini arttırdığı, boğaz iltihaplarına karşı koruduğu, metabolizmayı hızlandırdığı,

Kansızlığa iyi geldiği bilinen dut kurusunda bulunan demir, kan yapıcı hücreleri harekete geçirdiği,

Kan dolaşımını destekler, içeriğinde bulunan potasyum sayesinde hücre bölünmesi, hücre büyümesi, kalp fonksiyonlarının ve kan basıncını dengelemesi, kalbin düzgün çalışması, Dna sentezinde, enzimlerin işlevinde, ödem oluşumunun önlenmesinde, reflekslerin düzenlenmesinde, sıvı elektrolit dengesinde ve asit baz dengesini sağlamasına yardımcı olur. Her yaş grubu için önemli bir besin takviyesidir. Hafızayı güçlendirdiği,

Kalp ve damar sağlığını korumaya yardımcı olduğu, kan dolaşımını düzenlemeye destek verdiği, Kan sulandırma özelliği ile kan pıhtılaşmasını önlediği, damar tıkanıklığı rahatsızlıklarını engellemede yardımcı olduğu, kalp sağlığını koruduğu,

Kan şekerini özellikle de düşük kan şekeri oluşumunu engellemede yardımcı olduğu,

Anne sütünü arttırdığı, bebeğin hazımsızlık ve gaz problemlerini de anne sütü ile giderdiği,

Felç hastalığını önlediği,

Cinsel istek gücünü arttırıp, yüksek enerji verdiği,

Sindirim sistemini desteklediği, şişkinlik, gaz, toksik madde atılımını sağladığı, kabızlığa iyi geldiği,

Karaciğer yağlanmasını önlediği, karaciğerin kendini yenilemesine destek olduğu, fonksiyonlarının çalışmasına destek verdiği, karaciğerin kuvvetlenmesini sağladığı,

Kanser hücreleri üzerinde antioksidan etkileri gözlenmiştir. Tümörlerin oluşumunu önleyerek kanser oluşumunu engellediği fakat kemoterapi alan hastaların dut kurusunu tüketmelerinin uygun olmadığı söylenmektedir.

Dut Kurusu Alerji Yapar mı?

Bazı bünyelerde alerjik reaksiyon gösterdiği için, hiç dut tüketmeyen bireylerin doktor kontrolü ile tüketmeleri önemlidir. Daha önce dut kurusu tükettiğinizde herhangi bir reaksiyon gözlenmediyse, yüksek doğal şeker oranından kaynaklı  günlük kullanım miktarını doktorunuza danışarak tüketmeniz önemlidir. 

Datçam olarak sizlere tavsiyemiz; Kuru dut içeriğinde yüksek potasyum bulunmasından kaynaklı, safra kesesi ve böbrek hastalarının tüketmesine uygun değil ve olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Safra kesesi ve böbrek hastalıkları olan kişilerin mutlaka doktor tavsiyesi ile kuru dut tüketmeleri gerekmektedir.