Zencefil: Sağlığın Mucizevi Koku
Zencefil kökü; Amerikan Kanser Derneğine göre tümörün gelişimini önlediği, meme kanseri, lösemi, lenfoma, prostat kanseri, over kanseri, baş-boyun kanseri, akciğer kanseri, melanom, gastrointestinal sistemi kanserleri, nörolojik kanserleri gibi bir çok kanser tedavilerinde önerildiği, kemoterapiden kaynaklı mide bulantılarına plasebodan daha fazla etkisi olduğu düşünülen bir bitkidir. Fakat insan üzerinde herhangi bir bilimsel kanatı bulunmadığı yine de kanser ile mücadelede sıklıkla adını duyduğumuz zencefil bitkisi çok dikkat çekmektedir.
Zencefil Nedir?
Bir metreye kadar boyu uzayabilen, uzun, ince yapraklı, çiçeklerinin sarı ile kırmızı renklerinde açan, kök yumruları ek besin değerine sahip, ilaç olarak da tüketilen, tropik ve yarı tropik iklimlerde yetişen, patatese benzer yetiştirilme şekli ile, görünüm olarak yer elmasına benzeyen, çok yıllık bir bitkidir.
Zencefil Nerede Yetişir?
Dünyanın bir çok mutfağında kullanılan zencefil kök yumrularının ana vatanı; Güney Çin ’dir.
Tropik ve yarı tropik iklim bitkisi olan zencefil Güney Çin 'den ilk Hindistan'a sonrasında Güneydoğu Asya 'ya ardından Batı Afrika'ya ve Karayipler 'e yayılmıştır. Sıcak iklimi seven zencefil bitkisi ülkemizde Akdeniz bölgesinde yetişmektedir.
Zencefil Nasıl Yetişir?
Zencefil tohum yolu ile değil, kökler aracılığı ile patates gibi çoğalan, yumrulu bir kök bitkisi olmaktadır.
Zencefilin yetiştirilme şekli patatese benzemektedir. Güzel drene edilmiş yani kumlu, killi ve yeterince havalandırılmış topraklarda verimi çok iyi olur. Kış ayları veya ilkbahar aylarında ekimi gerçekleştirilmelidir. Tuza duyarlı olan zencefil bitkisinin toprağı mutlaka analizden geçmelidir. Aşırı sulanmamalı fakat bitki kökleri nemli kalmalıdır. Ekim aylarında Zencefil bitkisinin yaprakları ölmeye başlar, bitkinin tüm yaprakları öldüğü zaman zencefilinizin hasada hazır olduğunu anlayabilirsiniz.
Zencefil Nasıl Saklanır?
Taze zencefili kabuklu yada kabuksuz olarak, peçeteye sarıp hava almayacak bir kaba koyup buzdolabında yaklaşık bir ay, buzlukta ise altı ay muhafaza edebilirsiniz.
Toz zencefili hava almayacak, vakumlu cam bir kavanoza koyun, serin, nemsiz ve karanlık bir ortamda muhafaza etmeniz gerekmektedir. Buzdolabında üç yada dört yıl muhafaza edebilirsiniz.
Zencefilin bozulduğunu; değişen kokusundan, renginden anlayabiliriz. Tazede olsa, kuruda olsa, tozda olsa küflenebilmektedir. Bu gibi durumları farkettiğiniz anda kapağını bile açmadan direk atmanız gerekmektedir.
Zencefilin Besin Değerleri Nelerdir?
Birçok faydası bulunan zencefilin besin değerleri;
Vitaminler; C vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, B3 vitamini, B5 vitamini, B6 vitamini, B9 vitamini, Kolin, Alfatokoferol (E) vitamini, Filokinon (K) vitamini
Mineraller; Kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, selenyum, sodyum, çinko, bakır ve en önemli minerali ise Mangandır. Vücudumuzun ihtiyacının yüzde yetmiş dokuzuncu karşılamaktadır. Ayrıca aminoasitler açısından da zengindir.
Zencefil Nasıl Tüketilmelidir?
Beslenme listemizin tatlandırıcı, lezzet arttırıcı ve sağlığı destekleyen özelliği ile zencefili birkaç biçimde tüketebilirsiniz. Taze zencefil, kurutulmuş zencefil, zencefil yağı, zencefil çayı, zencefil gazozu ve öğütülmüş zencefil tozu olarak tüketilmektedir. En yaygın kullanım şekli taze ve kurutulmuş halleridir.
Taze zencefil yemeklerde ve çorbalarda patates şeklinde doğrayarak yada rendeleyerek tüketilir. Kurutulmuş zencefil ise toz haline getirilerek çöreklerde ve yemeklerde baharat olarak tüketilir.
Yemeklerde; Pilavda, ızgara etlerde, söğüşlerde, peynir üzerine, dolma çeşitlerinde, çorbalarda, sebze yemeklerinde, meyve salatalarında, pasta ve keklerde, kurabiyelerde kullanıldığı gibi ayrıca zencefilden turşu, reçel ve şarap yapımında da yararlanılır.
Datçam olarak tüketim tavsiyemiz; Kurutulmuş hali yerine taze olarak kullanmanızdır. Taze zencefil etken maddeler açısından daha zengindir.
Bebeklerde zencefil tüketimi sekizinci ay ile yirmidört ay arası değişmektedir. Bebekleriniz için hazırladığınız çorba, sebze ve meyve pürelerine ekleyerek tüketimini sağlayabilirsiniz. Kullanım miktarı için mutlaka bebeğinizin doktoru ile görüşmeniz önemlidir.
Zencefil Nerelerde Kullanılır?
Evde yaptığımız tariflerimizin içinde; Balık, tavuk, et, hamur işi ve içeceklerde,
Gıda sektöründe; İçecek, hazır kek, hazır kurabiye, gazoz,
Aromaterapi alanlarında; masaj yağları ve ortam, oda kokularında,
Kozmetik alanlarda; bakım ürünlerinin, parfümlerin, cilt ve saç bakım ürünlerinin formüllerinde,
Farmakoloji (tıbbi) alanlarında; kapsül, şurup, pastil gibi ürünlerin hammaddesi olarak kullanılmaktadır.
Zencefilin Zayıflatma Etkisi Var mıdır?
Metabolizmaya birçok faydası bulunan zencefilin zayıflamaya etkisi bulunmaktadır. Yağ yakımını kolaylaştırır ve vücuttaki yağ yakımını destekler ve hızlandırırken bir taraftan da kas oranını arttırmaya yardımcı olur. Metabolizmayı hızlandırarak sindirim sistemini düzenler ve hazmı kolaylaştırır.
Zencefil Faydaları Nelerdir?
Besin değerlerinin içinde yer alan mangan veya manganez önemli bir mineraldir. Zencefilde yüksek oranda bulunur günlük ihtiyacımızın yüzde yetmiş dokuzuncu karşılaması ile; Kalsiyum emilimini, yağ ve karbonhidrat metabolizmasını, kemikleri, cinsel ilişki için gerekli hormonlarının, kan şekeri regülasyonu, beyin ve sinir fonksiyonu, bağ dokularının oluşumunda büyük rolü olan bir mineraldir.
Tüm bunların dışında zencefilin ;
Kış aylarında yaşadığımız soğuk algınlığı, grip gibi üst solunum yolu rahatsızlıklarının iyileşmesini desteklediği,
Hazımsızlığa iyi geldiği,
Ağrılara iyi geldiği,
Beyin sağlığına katkıda bulunduğu,
Mide bulantısına iyi geldiği,
Kalp sağlığını ve damar sağlığını desteklediği,
Kalp krizi ve felç gibi rahatsızlıkları önlediği,
Kanser riskini azalttığı,
Kan şekerinin düzenlenmesine katkıda bulunduğu
Kilo vermeye destek olduğu,
Metabolizmayı hızlandırarak bağırsak sistemini ve sindirim sistemini desteklediği,
Alzheimer ve Demans hastalarının beyin hasarını azalttığı,
Yüksek tansiyon hastalarının tansiyonunu dengelediğini,
Kötü huylu kan yağlarını azalttığı,
Menstrüasyon (adet dönemi) ağrılarını azalttığı,
Astımlı hastaların alerjik reaksiyonlarını hafiflettiği,
Kolesterolü düşürmeye yardımcı olabileceği söylenmektedir.
Zencefilin Yan Etkileri Nelerdir?
Bir çok faydası olan zencefilin yan etkileri bir o kadar da azdır. Günlük kullanım dozu aşıldığında mide ekşimesi ve şişkinlik yapmaktadır. Zencefilin kanı sulandıran etkisinden kaynaklı kan sulandırıcı ilaçlar kullananların mutlaka doktorlarından bilgi almaları gerekmektedir.
Hamile anne adaylarının ve emziren annelerin dikkatli kullanımı büyük önem taşımaktadır. Düşük riskini arttırdığı gözlenmiştir.
Doğal ve şifa kaynağı olan bitkisel besin kaynaklarının hepsinde olduğu gibi zencefilin de tüketim miktarına mutlaka dikkat edilmelidir. İhtiyacınızdan fazla miktarda zencefil tükettiğinizde yan etkileri ile karşılaşmanız muhtemeldir. Bu nedenle doktorunuzdan kullanım miktarı ile ilgili tavsiye almanız gerekmektedir.